Czy wina małżonka za rozpad małżeństwa daje podstawę do zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych?

Pytania o możliwość uzyskania zadośćuczynienia za  rozpad małżeństwa od byłego małżonka, który  dopuścił się zdrady lub niezbyt gorliwie podtrzymywał żar miłości, pojawiają się nader często.

Należy stwierdzić, że co do zasady domaganie się zadośćuczynienia za zdradę, rozpad małżeństwa w oparciu o przepisy dotyczące ochrony dóbr osobistych nie jest możliwe. Odwoływanie się w takich sprawach do ochrony dóbr osobistych wynika z założenia, że więź małżeńska, miłość małżeńska jest dobrem osobistym, ewentualnie, że działanie jednego z małżonków doprowadziło do naruszenia takich dóbr osobistych jak: cześć, dobre imię, prawo do życia rodzinnego.

Analizowane zagadnienie  stało się przedmiotem wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2018 r. IV CNP 31/17. Sąd Najwyższy wskazał jednoznacznie, że w  przypadku zdrady małżeńskiej, do ochrony więzi prawnorodzinnych między małżonkami nie mają zastosowania przepisy o ochronie dóbr osobistych. Ochrona więzi małżeńskich – więzi rodzinnych określona została stosownymi przepisami prawa rodzinnego.

Powyższe stanowisko Sąd Najwyższy zajął na kanwie sprawy w której zdradzony małżonek domagał się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę zarówno od żony, która zdrady się dopuściła, jak i od Jej kochanka. Sądy obydwu instancji uwzględniły powództwo uznając, że zdradzająca żona i jej kochanek doprowadzili do naruszenia dobra osobistego w postaci czci, dobrego imienia, więzi rodzinnych.

Należy się w pełni zgodzić ze stanowiskiem i argumentacją Sądu Najwyższego, który uznał, że zarówno Sąd I jak i II Instancji dopuściły się rażącego naruszenia art. 24 §1 w zw. z art. 448 k.c. ale także naruszyły prawa człowieka i obywatela zawarte w art. 31 ust 1 (wolność człowieka podlega ochronie prawnej) oraz 47 Konstytucji RP (ochrona życia prywatnego).

Sąd Najwyższy wskazał, że konsekwencje moralnie nagannego zachowania jednego z małżonków określone są wyłącznie w prawie rodzinnym: separacja, rozwód, orzeczenie winy za rozpad małżeństwa, w aspekcie finansowym zaś surowsze warunki wykonywania obowiązków alimentacyjnych pomiędzy małżonkami. W konsekwencji oczywiście niedopuszczalnym byłoby konstruowanie odpowiedzialności finansowej za zdradę czy ogólnie rozpad małżeństwa w oparciu o ochronę dóbr osobistych, chociaż nie może ulegać wątpliwości, że więź małżeńska stanowi dobro osobiste. Niemniej przyjęcie, że można domagać się zadośćuczynienia w oparciu o koncepcję dóbr osobistych, prowadziłoby do nieakceptowalnych wniosków, że małżonkowie mogą korzystać także z uprawnień o charakterze zakazowym (zaprzestanie naruszania dóbr osobistych), które  zapewne musiałoby zmierzać do wydawania orzeczeń zakazujących kontaktowania się przez jednego z małżonków z konkretnymi osobami, a to byłoby niedopuszczalną ingerencją w prawa i wolności konstytucyjne człowieka jak ochrona wolności człowieka, prawo do ochrony życia prywatnego (m.in. sferę uczuciową i seksualną człowieka).

Brak bezprawności

Zdrada małżeńska czy inny rodzaj zawinionego działania jednego z małżonków, choć stanowi naruszenie obowiązków małżeńskich (wierności) i może spotkać się z konsekwencjami wynikającymi z prawa rodzinnego (rygor alimentacyjny), nie może być uznane za działanie bezprawne, a tylko takie daje możliwość przyznania ochrony wynikającej z dóbr osobistych.

Co oczywiste, tym bardziej nie można uznać za działanie bezprawne zachowania kochanki lub kochanka małżonka (choć z cała pewnością jest moralnie i obyczajowo naganne)

Kiedy zadośćuczynienie jest możliwe?

Jak to z prawem bywa, nigdy nie mów nigdy. Konkretne stany faktyczne mogą uzasadniać żądania zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych związane z relacją małżeńską.

Należy jednak podkreślić, że zadośćuczynienia  za naruszenie dóbr osobistych nigdy nie można domagać się w postępowaniu rozwodowym, czy w sprawie separacji. Niezbędne jest wytoczenie innego powództwa.

Można domagać się zadośćuczynienia od byłego małżonka w sytuacjach, kiedy  dochodziło do przemocy fizycznej, psychicznej, skutkującej naruszeniem dobra osobistego w postaci zdrowia, nietykalności cielesnej. W takich przypadkach podstawą faktyczną odpowiedzialności nie jest jednak skutek w postaci naruszenia/ustania więzi małżeńskiej więzi rodzinnej, a faktyczne – bezprawne naruszenie danego dobra osobistego.

Oczywiście jeśli w postępowanie rozwodowe motywowane jest nagannym działaniem jednego z małżonków polegającym na przykład na udostępnianiu informacji, fotografii, filmów zawierających informację na temat  życia prywatnego, intymnego, również można domagać się zadośćuczynienia jeśli takie działanie ma charakter bezprawny.

Wskazać jednak należy, że przyznanie zadośćuczynienia nie ma charakteru obligatoryjnego, oznacza to, że nawet jeśli do naruszenia dobra osobistego doszło, sąd nie musi uwzględnić żądania zapłaty zadośćuczynienia (w tej kwestii istnieją znaczne rozbieżności orzecznicze).

Finalizując niepowodzenia w życiu małżeńskim, miłosnym, nawet wynikające ze zdrady, nie stanowią podstawy do przyznania ochrony w oparciu o przepisy dotyczące ochrony dóbr osobistych.

Autor: adw. dr Fabian Świder

The post Zadośćuczynienie za złamane serce first appeared on adwoBlog.

Artykuł Zadośćuczynienie za złamane serce pochodzi z serwisu adwoBlog.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2215), środki zgromadzone na w ramach tego systemu stanowią  wyłączną własność uczestnika PPK.

Powyższa zasada została przez ustawodawcę wyłączona w przypadku podziału majątku małżeńskiego  oraz w sytuacji określonej w art. 105 w/w ustawy – dotyczy on złożenia wniosku uczestnika PPK o wcześniejszą wypłatę środków zgromadzonych na rachunku PPK.

W przypadku podziału majątku wspólnego małżonków, wszystkie środki zgromadzone w czasie trwania małżeństwa na rachunkach PPK będą podlegały podziałowi.

Jeśli oboje małżonkowie są uczestnikami PPK, środki przyznane na skutek podziału jednemu z małżonków, będę wypłacane w formie tzw. wypłaty transferowej z konta jednego  małżonka (uczestnika PPK) na konto drugiego małżonka (uczestnika PPK).

W sytuacji przyznania środków z PPK jednego z małżonków małżonkowi, który nie jest uczestnikiem PPK, środki podlegają zwrotowi w formie pieniężnej lub są wypłacane w formie wypłaty transferowej na wskazany rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej lub terminowej lokaty prowadzonej w SKOK, jednakże jedynie pod warunkiem wypłaty tych środków z lokat dopiero po osiągnięciu 60 roku życia.

Przetransferowanie środków na konto uczestnika PPK, zwrot w formie gotówkowej lub wyplata transferowa na lokaty następuje w terminie 3 miesięcy od przedstawienia wybranej instytucji finansowej, w której zostały zgromadzone środki PPK, dokumentu potwierdzającego przyznanie byłemu małżonkowi środków zgromadzonych na rachunku PPK drugiego małżonka. Jeśli były małżonek posiada kilka rachunków PPK, transfer zostaje dokonany na rachunek PPK wskazany przez niego we wniosku.

Należy zwrócić uwagę, że w przypadku gdy były małżonek decyduje się na zwrot w formie gotówkowej nie otrzyma całości środków należnych mu w ramach rozliczenia środków PPK dokonanego w toku podziału majątku.

Wypłacone środki zostaną pomniejszone o: 30% w zakresie wpłat dokonanych przez pracodawcę i zysku wypracowanego przez te wpłaty, a środki te zostaną przekazane na subkonto ZUS byłego małżonka lub jeśli takiego konta były małżonek nie posiada na rachunek bankowy właściwego ministra do spraw pracy; pozostałe 70 % wpłat pracodawcy przed wypłatą zostanie pomniejszone o 19 % podatku dochodowego; wypłacane środki zostaną także pomniejszone o wpłatę powitalną i dopłaty otrzymane od państwa; pozostałe środki którymi zasilał rachunek PPK były małżonek (uczestnik PPK) zostaną pomniejszone również o podatek dochodowy w wysokości 19 %.

Wobec powyższego na konto byłego małżonka, który po przyznaniu mu w postępowaniu o podział majątku środków z PPK zdecyduje się na ich wypłatę w formie gotówkowej, wypłacona kwota zostanie pomniejszona o odliczenia wskazane powyżej.

Autor: adw. dr Fabian Świder

The post Środki zgromadzone w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) jako składnik majątku wspólnego first appeared on adwoBlog.

Artykuł Środki zgromadzone w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) jako składnik majątku wspólnego pochodzi z serwisu adwoBlog.

Zasadą wynikającą z prawa rodzinnego jest domniemanie przynależności do majątku wspólnego wszystkich przedmiotów nabytych w czasie trwania wspólności przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (art. 31 k.r. i o.). Przyjąć zatem należy, że udziały lub akcje w spółkach, nabyte wspólnie przez małżonków lub  tylko przez jednego z nich stanowią majątek wspólny. Dla wejścia danego składnika do majątku wspólnego istotna jest co do zasady data  jego nabycia.

W wyroku z dnia 20 maja 199 r. I CKN 1146/97, Sad Najwyższy  wskazał, że nabycie udziałów lub akcji w czasie trwania małżeństwa przez jednego lub oboje małżonków przesądza o wejściu tego składnika do majątku wspólnego małżonków z zastrzeżeniem jednak, że  w takiej sytuacji  wspólnikiem lub akcjonariuszem staje się co do zasady małżonek,  który był uczestnikiem czynności prawnej i nabywcą akcji lub udziałów. Oznacza to, że przedmiotem majątku wspólnego stają się prawa majątkowe wynikające z nabycia udziału lub akcji a nie prawa korporacyjne. Taki pogląd został również utrzymany w nowszym orzecznictwie  Sądu Najwyższego (Wyrok  z dnia  21 stycznia 2009 r., II CSK 446/08; Wyroku z 16 grudnia 2014 r., III CSK 55/14).

Pożytki z udziałów lub akcji po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej

Przyjmując, że akcje i udziały mogą stanowić majątek wspólny małżonków, możliwe jest także  rozliczenie w toku postępowania o podział majątku pożytków z tych składników w postaci dywidend uzyskiwanych przez jednego z małżonków po ustaniu wspólności małżeńskiej do czasu dokonania podziału majątku. Rozliczenie takie może być dokonane w postępowaniu o podział majątku na podstawie art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 686 k.p.c. (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2016 r., sygn. akt: II CSK 82/15; Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2013 r. II CSK 349/12).

Udziały stanowiące składnik majątku wspólnego mogą być na skutek postanowienia Sądu przyznane tylko jednemu z małżonków, mogą być również podzielone pomiędzy nich, z zastrzeżeniem jednak, że umowa  nabycia udziałów lub akcji lub statut spółki nie ogranicza takiego prawa w oparciu o art. 183¹ k.s.h. (sp. z o.o.) lub 332¹ k.s.h. (spółka akcyjna).

Zbycie udziałów lub akcji  przez jednego z małżonków przed  dokonaniem podziału majątku

W trakcie postępowań o podział majątku wspólnego, w których przedmiotem podziału są udziały lub akcje, często pojawia się zagadnienie zbycia przez jednego z uczestników postępowania udziałów/akcji, bez zgody i wiedzy  byłego małżonka. W takich przypadkach Sąd dokonujący podziału (na wniosek uczestnika postępowania) rozstrzyga o bezskuteczności rozporządzenia względem współmałżonka udziałami/akcjami w przedmiocie, który był objęty wspólnością ustawową (art. 1036 k.c. w zw. z art. 46 k.r. i o.). Powoduje to możliwość dokonania podziału majątku tak, jakby rozporządzenie to – w zakresie uznanym za bezskuteczne – nie zostało w ogóle dokonane. Udział taki może być zatem objęty aktywami dzielonego majątku i podlegać podziałowi (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 1993 r., III CZP 95/93, OSN 1994/2/30).

W przedstawionym kontekście należy zwrócić uwagę na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2018 r. sygn. akt: II CSK 220/17,  w którym Sąd Najwyższy rozstrzygał kwestię  możliwości rozliczenia dywidend (pożytków), które stały się należne po dacie skutecznego zbycia udziałów/akcji, w sytuacji uznania przez Sąd działowy o bezskuteczności takiego zbycia. Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że z faktu uznania zbycia za bezskuteczne, nie można wyprowadzać uprawnienie do żądania od byłego małżonka połowy dywidendy wypłacanej przez dana spółkę w każdym roku, w którym spółka płaci dywidendę. Bezskuteczność rozporządzenia udziałami oznacza, że uczestnik bez którego zgody je zbyto, może dochodzić swojego prawa do dywidendy z połowy zbytych udziałów (przy założeniu ze udziały w majątku wspólnym są równe), wobec nabywcy tych udziałów oraz spółki. Brak w takiej sytuacji zdaniem Sądu Najwyższego podstaw do konstruowania uprawnienia  uczestnika postępowania  wobec uczestnika, który te udziały zbył skutecznie po dacie ich zbycia – ich wyjścia z majątku wspólnego.

Autor: adw. dr Fabian Świder

The post Udziały i akcje w spółkach jako składnik majątku małżeńskiego first appeared on adwoBlog.

Artykuł Udziały i akcje w spółkach jako składnik majątku małżeńskiego pochodzi z serwisu adwoBlog.

Podział majątku wspólnego może zostać dokonany przez małżonków umownie lub w drodze postępowania przed Sądem.

pixabay.com

Co do zasady, wspólność majątkowa małżeńska ustaje z chwilą ustania małżeństwa w przypadku: rozwodu, unieważnienia małżeństwa, śmierci jednego z małżonków (w tym przypadku zazwyczaj podział majątku następuje wraz z działem spadku). Najczęstszym jednak przypadkiem jest dokonywanie podziału majątku przez byłych małżonków po rozwodzie.

Wspólność majątkowa małżeńska ustaje także na skutek: orzeczenia separacji małżonków; ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków; zawarcia przez małżonków umowy o ustanowieniu rozdzielności majątkowej (tzw. intercyzy); z chwilą sądowego ustanowienia rozdzielności majątkowej w sytuacji, gdy w stosunku do jednego z małżonków zostanie ogłoszona upadłość.

Majątek wspólny stanowią  wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny), w szczególności do majątku wspólnego należą: pobrane wynagrodzenie za prace i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków; dochody z majątku wspólnego, jak również  z majątku osobistego każdego z małżonków; środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków; kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 300, z późn. zm).

Majątkiem wspólnym są i w konsekwencji podlegają ewentualnemu podziałowi np.: nieruchomości, spółdzielcze prawo do lokalu, majątek ruchomy (np.: samochód, wyposażenie domu), akcje i udziały w spółkach prawa handlowego (w aspekcie majątkowym a nie uprawnień korporacyjnych); nieruchomości i ruchomości nabyte przez zasiedzenie. Co ciekawe, podziałem majątku wspólnego mogą być w pewnych sytuacjach objęte także przedmioty pochodzące z przestępstwa – chociaż mowa tu raczej o składnikach majątku nabytych za środki pochodzące z przestępstwa lub np. środkach finansowych uzyskanych z działalności nielegalnej.

Oczywiście trzeba pamiętać, że  w konkretnych stanach faktycznych pewne składniki majątku, nawet wymienione powyżej,  mogą nie zostać objęte wspólnością majątkową małżeńską. Każda sprawa jest inna.

Co do zasady byli małżonkowie mogą dochodzić w postępowaniu o podział majątku ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, jest to jednak zagadnienie na oddzielny wpis na blogu.

W postępowaniu o podział majątku można dochodzić również rozliczenia nakładów i wydatków z majątku wspólnego na majątek osobisty, osobistego na majątek wspólny oraz z majątku osobistego jednego z małżonków na majątek osobisty drugiego małżonka.

Dopuszczalne jest również rozliczenie w postępowaniu o podział majątku pożytków uzyskiwanych przedmiotu objętego podziałem przez byłego małżonka po ustaniu wspólności do czasu podziału majątku. Byli małżonkowie mogą również dochodzić rozliczenia z tytułu nieuzasadnionego zbycia i roztrwonienia przez drugiego małżonka składników majątku wspólnego.

W kolejnych wpisach będziemy się starali przybliżyć Państwu sposoby podziału konkretnych składników majątkowych, ustalania ich wartości oraz możliwość dochodzenia innych roszczeń związanych z danym składnikiem.

Autor: adw. dr Fabian Świder 

The post Podział majątku wspólnego małżonków first appeared on adwoBlog.

Artykuł Podział majątku wspólnego małżonków pochodzi z serwisu adwoBlog.

Andrzej Sapkowski rozpoczął proces dochodzenia od Spółki CDA Projekt S.A. swoich praw jako twórca sagi o Wiedźminie. W sieci ujawniono treść pisma  pełnomocnika autora skierowanego do CDA Projekt, zawierającego żądanie podwyższenia wynagrodzenia A. Sapkowskiego za udzieloną studiu zgodę na korzystanie przez spółkę z jego utworu na różnych polach eksploatacji. Podstawą prawną żądania A. Sapkowskiego jest na art. 44 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Spór toczy się o duża stawkę, bowiem Sapkowski żąda 60.000.000,00 zł tytułem wyrównania rażącej dysproporcji pomiędzy wynagrodzeniem jakie otrzymał, a korzyściami jakie osiąga CDA projekt z dystrybucji gry Wiedźmin. Zapowiada się ciekawa walka, bowiem w tle żądania o podwyższenia wynagrodzenia, pojawia się również kwestia rzekomego przekroczenia przez CDA projekt zakresu umowy jaką pierwotnie zawarto z A. Sapkowskim.

Jeśli sprawa trafi do Sądu, strony czeka solidna batalia. Niewątpliwie na gruncie tej sprawy może mieć znaczenie kwestia promocji jaką Sapkowskiemu i jego sadze, przyniosła gra Wiedźmin. Być może jest to dzieło przypadku, jednak znaczący sukces książek Sapkowskiego  poza granicami Polski, w tym w USA, zbiegł się w czasie z wydaniem gry Wiedźmin 3.

 Czym jest roszczenie o podwyższenie wynagrodzenia?

„W razie rażącej dysproporcji między wynagrodzeniem twórcy a korzyściami nabywcy autorskich praw majątkowych lub licencjobiorcy, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.” – tak brzmi art. 44 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

 Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że nie może być wyłączony przez strony w umowie. Dysproporcja w wynagrodzeniu może zaistnieć zarówno w dacie podpisywania umowy, może także powstać później. Chodzi tu o rażącą dysproporcje pomiędzy wynagrodzeniem  jakie uzyskał twórca za udzielenie licencji/przeniesienie praw autorskich do utworu a korzyściami jakie uzyskał nabywca  eksploatując utwór.

Roszczenie twórcy o podwyższenie wynagrodzenia wynika wprost z art. 17 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo twórcy do wynagrodzenia z  korzystanie z utworu). Istotą tego roszczenia jest istnienie stałej więzi twórcy z utworem, pomimo przeniesienia praw do utworu na osoby trzecie. Przyjmując takie spojrzenie na roszczenie  przysługujące twórcy z art. 44 pr. aut., podkreślić należy, iż twórca może dochodzić swojego uprawnienia przeciwko każdemu podmiotowi korzystającemu z utworu na podstawie umowy licencyjnej lub umowy o przeniesienie praw autorskich nie tylko przeciwko stronie umowy, ale także przeciwko następcy prawnemu pierwotnego kontrahenta. (Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 8 lipca 2016 r., sygn. akt: Sygn. akt I ACa 1432/15)

Autor: adw. dr Fabian Świder 

The post Wiedźmin idzie do Sądu? Twórca może żądać podwyższenia wynagrodzenia. first appeared on adwoBlog.

Artykuł Wiedźmin idzie do Sądu? Twórca może żądać podwyższenia wynagrodzenia. pochodzi z serwisu adwoBlog.

Dyrektywa potocznie nazywana ACTA 2 (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw autorskich  na jednolitym rynku cyfrowym) zgodnie z jej założeniami, ma na celu  uregulowanie aktualnych problemów dotyczących ochrony praw autorskich  w środowisku internetowym.

Dotychczas wszelkie próby wprowadzania regulacji prawnych dotyczących przestrzeni Internetu, spotykały się z wieloma protestami jej użytkowników, zwłaszcza gdy  procedowane regulacje prawne dotykały kwestii kolizji praw podstawowych (prawo do prywatności, prawo wolności wyrażania siebie, prawo do swobody twórczej, wolność wypowiedzi, wolność słowa) z prawami o charakterze finansowym (zazwyczaj przynależnych znacznej wielkości instytucjom) Ocena takich regulacji winna być dokonana pod kątem ich adekwatności, proporcjonalności i skuteczności przy osiągnięciu zamierzonego celu. Nadto ocenie powinno podlegać także to, czy wprowadzone regulacje nie będą prowadzić do efektu zamrażającego (chilling efect) przy korzystaniu przez jednostki z przysługujących jej praw podstawowych  (chronionych prawem międzynarodowym,  czy też prawem krajowym).

Czy krytyka w odniesieniu do Dyrektywy ACTA 2 jest krytyką słuszną?

Przede wszystkim, wskazać należy, iż w Parlamencie UE głosowano nad jej projektem uzupełnionym o ok 250 poprawek. Oczywiście, to że pewne poprawki naniesiono nie powoduje  automatycznie, że Dyrektywa w obecnym kształcie nie prowokuje do stawiania pytań o kształt Internetu po Jej ewentualnym wejściu w życie, jak i poddawania ocenie przewidzianych rozwiązań. Przejdźmy do analizy dwóch kluczowych problemów – rzekomego „podatku od linkowania” (art. 11 i 12 Dyrektywy ACTA 2) oraz  obowiązku filtrowania treści przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego (art. 13 Dyrektywy ACTA)

Koniec bezpłatnego linkowania przez użytkowników Internetu to przekłamanie.

Wspominany art. 11 Dyrektywy dotyczy wprowadzanego do systemu ochrony praw autorskich w środowisku cyfrowym –  prawa pokrewnego wydawców prasowych  w zakresie zwielokrotniania i  publikacji prasowych w środowisku cyfrowym  ustalając czas trwania tego prawa na 5 lat (skrócono okres z lat 20), z zastrzeżeniem jednak, że prawa wydawców nie mogą naruszać praw autorów i praw innych podmiotów do utworów wchodzących w skład publikacji prasowej wydawcy.

Zgodnie z postanowieniami Dyrektywy wydawcy publikacji prasowych będzie przysługiwać prawo stosownego wynagrodzenia od dostawców usług społeczeństwa informacyjnego (information socjety service providers), a więc nie od użytkowników końcowych.

Jednoznacznie wskazano również w Dyrektywie, że dzielenie się linkami, również opisanymi pojedynczymi słowami, nie będzie stanowiło naruszenia praw wydawcy do cyfrowej publikacji prasowej, a w związku z faktem, iż takie wyłącznie nie zostało ograniczone podmiotowo, wydaje się, że nie będzie stanowiło naruszenia praw wydawcy także dzielenie się linkami przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego (choć tę kwestię, patrząc na linię orzeczniczą TSUE należy rozstrzygać ad casum).

Także w motywie 33 do Dyrektywy ACTA 2 jednoznacznie wskazano, że linkowanie nie  będzie stanowiło naruszenia praw wydawcy cyfrowej publikacji prasowej. Nie będzie stanowiło także naruszenia praw wydawcy przytaczanie faktów podanych w cyfrowych publikacjach prasowych. (art. 11 pkt 2a ACTA 2).

Czy zatem w świetle powyższych ustaleń, obawy dotyczące podatku od linkowania należy uznać za zasadne? Czy taka konstrukcja stanowi niebezpieczeństwo dla praw podstawowych użytkownika końcowego? Wydaje się, że obawy są zdecydowanie przesadzone.

Po pierwsze, prawo wydawcy do publikacji prasowej (cyfrowej) nie jest konstrukcją nową dla prawa autorskiego (czy to międzynarodowego czy krajowego), bowiem  podobne prawa pokrewne funkcjonują w systemie prawnym od dawna (prawo producenta fonogramu). Zagwarantowanie stosownego wynagrodzenia wydawcy prasowemu, za korzystanie z jego „pracy” przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego (np. Youtube) należy uznać  jako działanie ze wszech miar słuszne.

Po drugie, ponownie należy jasno wskazać, że wspomniana regulacja odnosi się wyłącznie do dostawcy usług społeczeństwa informacyjnego, a nie do zwykłego użytkownika Internetu.

Po trzecie i najważniejsze – jednoznacznie wskazano, że prawo wydawcy cyfrowej publikacji prasowej nie dotyczy czynności linkowania, nawet opisanej pojedynczymi słowami.

Po czwarte, zauważenia wymaga fakt, że wprowadzone prawo nie powoduje wyłączenia stosowania istniejących od dawna instytucji prawa autorskiego jak prawo cytatu, dozwolony użytek prywatny czy też publiczny.

Po piąte,  z przyjętej linii orzeczniczej TSUE jednoznacznie wynika, iż linkowanie przez użytkownika końcowego nie stanowi, co do zasady naruszenia praw autora czy innego podmiotu praw autorskich (np. po wejściu dyrektywy – praw wydawcy cyfrowej publikacji prasowej). Jako przykład rozważań nad legalnością linkowania można wskazać na opinię Rzecznika Generalnego w sprawie C-160/15, tj. GS Media BV przeciwko Sanoma Media Netherlands BV, Playboy Enterprises International Inc., Britt Geertruida Dekker. Również na gruncie polskiego orzecznictwa linkowanie było poddawane badaniu pod kątem legalności w odniesieniu do praw autorskich, np. przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 7 maja 2014 r. sygn. akt I ACa 1663/13.

Filtrowanie działań użytkowników przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego może stanowić naruszenie praw podstawowych. (art 13 ACTA 2)

Filtrowanie działań użytkowników sieci Internet w aspekcie ochrony praw własności intelektualnej nie jest nowym pomysłem. Trzeba przyznać jednak, że Dyrektywą ACTA 2 dokonano pewnego zawężenia zakresu tego sposobu na walkę z cyberpiractwem, bowiem obowiązek filtrowania  nałożony został na dostawców usług społeczeństwa informacyjnego (nie jest to podmiot tożsamy z ISP, choćby ACTA 1 również przewidywała filtrowanie działań użytkownika sieci Internet, jednak tego filtrowania miałyby dokonywać ISP – dostawcy usługi internetowych czyli omijając nazwy marketingowe – podmioty dzięki którym mamy dostęp do sieci).

Zgodnie z definicją ustaloną w Dyrektywie  – dostawcą usług społeczeństwa informacyjnego jest podmiot którego głównym celem jest przechowywanie i umożliwianie dostępu opinii publicznej do znaczącej ilości materiałów chronionych prawem autorskim lub innych chronionych „elementów” przesłanych przez użytkownika. Z definicji wyłączono mikroprzedsiębiorstwa i małe przedsiębiorstwa, oraz usługodawców działających w sposób niekomercyjny, np. encyklopedie internetowe (Wikipedia). Co ważne w motywie 38 Dyrektywy wskazano, iż odpowiedzialność dostawców usług społeczeństwa informacyjnego nie rozciąga się na czynności linkowania.

Dyrektywa zawiera również wskazania co do podjęcia stosownych – odpowiednich, proporcjonalnych i skutecznych technologii rozpoznawania treści przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego, z zastrzeżeniem konieczności wdrożenia stosownych mechanizmów odwoławczych dostępnych dla użytkowników w przypadku sporów dotyczących przewidywanych mechanizmów ochrony praw autorskich.

Zagrożenia.

Jak wspomniano widoczny jest progres w podejściu Prawodawcy do zakresu filtrowania działań użytkownika w Internecie. Wydaje się, że obowiązek filtrowania treści przesyłanych przez użytkowników usług społeczeństwa informacyjnego został ograniczony w analizowanej Dyrektywie do minimum. Jednak nawet przy takim założeniu nie ulega wątpliwości, że każda aktywność użytkowników Internetu przy korzystaniu z usług społeczeństwa informacyjnego oferowanego przez dostawcę  – będzie podlegała stałej kontroli z ryzykiem arbitralnej (choć z przewidywaniem procedury odwoławczej) ingerencji przed podmiot trzeci w treści publikowane przez użytkownika Internetu, tym bardziej, iż jest to kontrola o charakterze prewencyjnym.

W takim ujęciu nie są pozbawione sensu obawy przed tym, iż takie rozwiązanie kwestii ochrony praw autorskich w środowisku cyfrowym może stanowić ingerencję  takie prawa podstawowe jednostki jak: wolność przepływu informacji i wyrażania opinii; wolność sztuki i badań naukowych; prawo do edukacji a także prawa do własności intelektualnej. Z pełnym zdecydowaniem można  stwierdzić, że proponowana Dyrektywa będzie miała wpływ zamrażający na korzystanie z w/w praw przez użytkowników w sieci Internet, bez odpowiedzi pozostaje pytanie – w jakiej skali.

Trudno także przyjąć, iż możliwe jest stworzenie skutecznego, bezbłędnego algorytmu, który na poziomie całej Unii Europejskiej będzie w stanie uwzględnić wszelkie funkcjonujące w systemach praw autorskich instytucje (na poziomach krajowych): prawo cytatu, dozwolony użytek, karykatura, parodia, pastisz, licencje Crative Commons, etc., czy wreszcie, uwzględniające uzyskanie stosownych licencji na korzystanie z przedmiotów praw własności intelektualnej przez użytkownika.

Trzeba również zauważyć, iż rozwiązania przyjęte w Dyrektywie adresowane są przede wszystkim do gigantów internetowych, które co do zasady swój zysk opierają na korzystaniu z elementów dostępnych w Internecie. Nie mniej, można się zastanawiać, czy słuszne jest przerzucanie kosztów ochrony praw autorskich konkretnych podmiotów w środowisku cyfrowym na usługodawców, bowiem to oni będą ponosili koszty stworzenia odpowiednich algorytmów, funkcjonowania odpowiednich działów, zatrudnienia dodatkowych pracowników. Oczywiście kwestia obowiązku opłacenia stosownych licencji  (np. przez  właściwie organizacje zbiorowego zarządzania) wydaje się działaniem jak najbardziej słusznym, wpisującym się w prawo podmiotu do wynagrodzenia za korzystanie z jego własności intelektualnej. Pozostaje mieć jedynie nadzieję, że wysokość tych licencji będzie uwzględniała to, że rozpowszechnianie treści  przez użytkowników usług społeczeństwa informacyjnego może być tak naprawę działalnością promocyjną dla danego wydawcy, a  więc w pewien sposób stanowić ekwiwalent wynagrodzenia.

Warto zauważyć, iż rynek cyfrowy niejednokrotnie pokazał już, że sam jest w stanie zagwarantować sobie profity z korzystania z jego własności przez społeczność internetową. Takimi rozwiązaniami są wszelkie platformy VOD, aplikacje muzyczne: Spotify, również wydawcy prasowi wprowadzili opłaty abonamentowe, jednorazowe do publikacji cyfrowych.

Koniec z memami do porannej kawy? 

Na zakończenie czas przejść, do kwestii kluczowej z punktu widzenia przetrwania ludzkości – czy memy zostaną zakazane?

Mam smutną odpowiedź – memy (ich znaczna większość) co do zasady „nielegalne” są od zawsze.

Tak naprawdę Dyrektywa ACTA 2 nie wprowadza żadnych nowych uregulowań dotyczących tej formy ekspresji, a może inaczej – innych uregulowań niż w przypadku każdej innej formy ekspresji praktykowanej  w Internecie.

„Legalność” memów winna być oceniana  w kontekście ogółu przepisów dot. prawa autorskiego. Tym samym, o ile mem można uznać za utwór w rozumieniu prawa autorskiego, to wykorzystanie w nim  zdjęcia (lub ogólnie każdego innego utworu), które np.: nie znajduje się w domenie publicznej; stanowi utwór w rozumieniu prawa autorskiego; nie korzysta z dobrodziejstwa licencji Crative Commons, nie wpisuje się w prawo cytatu, parodii, pastiszu; jako utwór zależny nie został rozpowszechniony za zgodą autora utworu pierwotnego, to taki mem będzie stanowił naruszenie praw danego podmiotu do którego przynależą prawa autorskie wykorzystanych w nim elementów, jednym słowem będzie „nielegalny”.

Wnioski

Z konkretnymi ocenami Dyrektywy trzeba poczekać do faktycznego wdrożenia jej przepisów oraz przepisów wykonawczych. Nie mniej jednak większość obaw w stosunku do Dyrektywy ACTA 2,  które ujawniają się w przestrzeni publicznej jest zdecydowanie przesadzona. Myślę, jednak, że można pokusić się o stwierdzenie, iż biorąc pod uwagę dynamizm z jakim rozwija się Internet, „zaradność” jego użytkowników, zanim analizowana Dyrektywa wejdzie do porządku prawnego, w wielu aspektach może stracić na aktualności. Tak jak stało się to w przypadku np.: francuskich ustaw Hadopi,  czy też brytyjskiego Digital Economy Act.

 Autor: adw. dr Fabian Świder 

The post ACTA 2.0 – czy to koniec internetu? first appeared on adwoBlog.

Artykuł ACTA 2.0 – czy to koniec internetu? pochodzi z serwisu adwoBlog.

Z dniem 1 lipca 2018 r.  wchodzi w życie ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018 poz. 62), która wprowadza Mechanizm Podzielonej Płatności tzw. split payment.

Przede wszystkim należy podkreślić, iż mechanizm płatności podzielonej dotyczy wyłącznie transakcji pomiędzy przedsiębiorcami, tzw. sfery B2B (business to business), wobec czego analizowane regulacje nie dotyczą rozliczeń pomiędzy osobami fizycznymi a przedsiębiorcami.  

Bank sam założy przedsiębiorcy rachunek VAT na potrzeby split payment.

Wprowadzane przepisy, obligują banki do bezpłatnego założenia i prowadzenia rachunków wyodrębnionych VAT dla danego rachunku rozliczeniowego (firmowego) przedsiębiorcy. Jeżeli dany przedsiębiorąca posiada kilak rachunków rozliczeniowych, to dla takiego podmiotu będzie prowadzony tylko jeden rachunek VAT dla wszystkich rachunków rozliczeniowych. Otwarcie i prowadzenie takiego rachunku zgodnie z wprowadzanymi przepisami nie wymaga zawarcia odrębnej umowy  przez bank z przedsiębiorcą. Do rachunku nie wydaje się instrumentu płatniczego (np. karty płatniczej). (art. 62a i następne ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – prawo bankowe Dz. U.  z 2017 r. poz. 1876,2361,2491)

Na czym polega Mechanizm Podzielonej Płatności?

Zasada działania jest bardzo prosta. Do daty wejścia w życie analizowanych przepisów, płatność za wystawioną fakturę  była dokonywana jednym przelewem obejmującym kwotę brutto.
Od 1 lipca 2018 r. każdy przedsiębiorca będzie mógł (decyzja należy do przedsiębiorcy) dokonać płatność za fakturę w systemie płatności podzielonej. Nadal co do zasady będzie to jeden przelew, jednak w przypadku wykonania przelewu w ramach płatności podzielonej, bank pobierze z rachunku VAT kwotę odpowiadającą wartości podatku na danej fakturze, część płatności netto pobierze z rachunku firmowego i całą kwotę brutto przekaże na rachunek kontrahenta, na którym zostanie rozliczona zgodnie z mechanizmem podzielonej płatności. Jeśli na rachunku VAT nie będzie wystarczających środków cała kwota zostanie pobrana z rachunku rozliczeniowego (firmowego).

Jeśli nadawca przelewu wybierze sposób płatności przy wykorzystaniu płatności podzielonej – odbiorca  będzie musiał przyjąć płatność w tym systemie, co oznacza, że kwota netto faktury zostanie zaksięgowana na rachunku rozliczeniowym firmowym odbiorcy przelewu, zaś wartość podatku VAT zostanie przekazana na rachunek VAT prowadzony dla rachunku firmowego odbiorcy.

Co można zrobić ze środkami zgromadzonymi na rachunku VAT?

Omawiane przepisy wprowadzają ograniczenia dla przedsiębiorcy w korzystaniu ze środków zgromadzonych na rachunku VAT, choć co do zasady stanowią one nadal własność przedsiębiorcy.

Środki z rachunku VAT będą automatycznie pobierane przez bank, w kwocie odpowiadającej podatkowi VAT na danej fakturze, w momencie gdy rozliczając się z kontrahentem przedsiębiorca wybierze płatność przy wykorzystaniu mechanizmu płatności podzielonej. Środki z rachunku VAT będą także pobierane w sytuacji wykonywania przelewu podatkowego VAT na rachunek urzędu skarbowego.

Jeśli zdarzy się, że na rachunku VAT przedsiębiorca będzie miał nadwyżkę, którą chciałby wykorzystać w dowolny sposób, analizowane przepisy wprowadzają możliwość złożenia wniosku przez przedsiębiorcę do Naczelnika urzędu skarbowego o zgodę na przekazanie środków znajdujących się na rachunku VAT (wnioskodawca określa wysokość wnioskowanej kwoty) na rachunek rozliczeniowy (firmowy). Naczelnik urzędu skarbowego ma na wydanie postanowienie co do złożonego wniosku  60 dni, następnie przekazując właściwemu bankowi informację o wydanym postanowieniu celem wykonania przelewu z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy przedsiębiorcy.

Naczelnik urzędu skarbowego odmówi w drodze decyzji wydania zgody na przekazanie środków pieniężnych gdy podatnik posiada zaległości podatkowe w podatku – w wysokości odpowiadającej zaległości podatkowej w podatku wraz z odsetkami za zwłokę, istniejącej na dzień wydania decyzji, a także gdy zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu podatku lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań z tytułu podatku, lub wystąpi zaległość podatkowa w podatku lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

Co ważne środki zgormadzone na rachunku VAT mogą zostać na podstawie umowy banku z przedsiębiorcą oprocentowane. Odsetki wynikające z takiego oprocentowania, bez odrębnej zgody/dyspozycji przedsiębiorcy będą przekazywane przez bank na rachunek rozliczeniowy (firmowy).

Środki pieniężne zgromadzone na rachunku VAT oraz środki znajdujące się na rachunku rozliczeniowym w wysokości odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług wskazanej w komunikacie przelewu są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego dotyczącego egzekucji lub zabezpieczenia innych należności niż podatek od towarów i usług. Wierzytelności z rachunku VAT nie mogą być przedmiotem zabezpieczenia rzeczowego.

W przypadku zamykania rachunku firmowego (np. ze względu na zakończenie działalności gospodarczej), najpierw bank zamyka rachunek VAT i przekazuje środki na nim zgromadzone na rachunek rozliczeniowy.

Korzyści dla przedsiębiorcy wynikające ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Ustawodawca przewidział dla przedsiębiorcy  decydującego się na stosowanie procedury split payment kilka korzyści.

Po pierwsze, korzystając z rachunku bankowego do celów VAT przedsiębiorca będzie mógł uzyskać zwrot nadpłaconej kwoty podatku już w ciągu 25 dni od złożenia deklaracji, bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków, pod warunkiem, że zwrot nastąpi na rachunek VAT prowadzony dla rachunku firmowego.

Po drugie, stosując mechanizm płatności podzielonej przedsiębiorca oddala od siebie widmo ewentualnych sankcji przewidzianych w art. 112b i 112 c ustawy o VAT – za omyłkowe wykazanie zaniżonej kwoty zobowiązania podatkowego; niezłożenia deklaracji i niewypłacenia należnego podatku; ujęcie w deklaracji VAT pustej faktury.

Po trzecie, stosowanie split payment pozwoli przedsiębiorcy uchylić się od tzw. odpowiedzialności solidarnej w VAT – a więc, będzie stanowić ochronę dla przedsiębiorcy przed nieuczciwymi kontrahentami.

Po czwarte, przedsiębiorca będzie miał możliwość zmniejszenia należności podatkowej przy wcześniejszym wysłaniu deklaracji i zapłacie VAT ze specjalnego rachunku bankowego dla celów podatku od towarów i usług.

Oczywiście mechanizm podzielonej płatności to także utrudnienia dla Przedsiębiorców, przede wszystkim odczuwalne jako zmniejszenie ich płynności finansowej, bowiem jak wskazano wyżej, nie będą mogli dowolnie korzystać ze środków zgromadzonych na rachunku VAT, co zapewne może być najbardziej odczuwalne w okresie przejściowym po wprowadzeniu przepisów. Ponadto, dokonując płatności w systemie split payment, przedsiębiorcy będą dokonywać płatności pojedynczo za każdą fakturę, nie  będzie możliwości dokonywania płatności zbiorczych.

Autor: adw. dr Fabian Świder 

The post Mechanizm Podzielonej Płatności – Split Payment first appeared on adwoBlog.

Artykuł Mechanizm Podzielonej Płatności – Split Payment pochodzi z serwisu adwoBlog.

„Kto marzy o przedsiębiorstwie […] bez napięć, ten właśnie marzy; czegoś takiego być nie może.” [1]

 Corporate Social Responsibility (CSR) – Społeczna Odpowiedzialność Biznesu to filozofia prowadzenia przedsiębiorstwa „według której, firmy dobrowolnie prowadzą strategie uwzględniające interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z interesariuszami”[2].

Definicja CSR została również ustalona przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną w normie ISO 26000 – zgodnie z którą jest rozumiana jako odpowiedzialność organizacji za wpływ podejmowanych decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko, zapewnianą przez przejrzyste i etyczne postępowanie, które przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, w tym zdrowia i dobrobytu społeczeństwa, uwzględnia oczekiwania interesariuszy (osób lub grup, które są zainteresowane decyzjami lub działaniami organizacji), jest zgodne z obowiązującym prawem i spójne z międzynarodowymi normami postępowania, jest zintegrowane z działaniami organizacji i praktykowane w jej relacjach, które dotyczą działań organizacji podejmowanych w obrębie jej sfery oddziaływań.[3]

W tak przedstawionym ujęciu, pojęciem kluczowym w aspekcie CSR jest pojęcie interesariuszy przedsiębiorstwa, których należy zdefiniować jako grupę podmiotów stanowiących otoczenie lub „składnik” przedsiębiorstwa, na którą przedsiębiorstwo ma wpływ lub pod jej wpływem się znajduje. Główna cecha CSR to poczucie odpowiedzialności właśnie za swoich interesariuszy, a więc klientów, właścicieli, inwestorów, kooperantów, kontrahentów, pracowników ale także środowisko naturalne oraz najbliższe otoczenie działalności przedsiębiorstwa. U podstaw filozofii CSR, leży przekonanie o tym, iż rozwój, a także byt przedsiębiorstwa wymaga spełnienia oczekiwań interesariuszy w obszarze ekonomicznym oraz społecznym[4].

Wracając do cytatu umieszczonego  na początku artykułu, wydaje się, iż kwestią niezaprzeczalną, na którą wskazywał Jan Maria Bocheński jest to , iż z prowadzeniem biznesu immanentnie związane jest ryzyko powstania sporu, nie tylko wynikających z nieprzestrzegania umów, wadliwego ich wykonania  ale również tych wynikających z błędnego odczytywania przekazu w relacji przedsiębiorca – pracodawca, przedsiębiorca – klient.

Przedsiębiorca prowadzący działalność zgodnie z filozofią CSR, uwzględnia w swoich działaniach potrzebę utrzymania pozytywnych relacji ze swoimi interesariuszami, budując je w oparciu o podstawowe wartości etyczne (etykę zawodową, kodeksy dobrych praktyk) ale także w poszanowaniu podstawowych zasad współżycia społecznego, w trosce o dobro wspólne społeczeństwa[5].

Miejsce mediacji w CSR.

Niewątpliwie w tak ujmowaną filozofię CSR wpisuje się stosowanie przez przedsiębiorców mediacji jako narzędzia rozwiązywania sporów.

Oczywiście mediacja nie jest panaceum na każdy zaistniały spór, takie postrzeganie mediacji byłoby zwyczajnie utopią.  Zawsze jednak należy rozważyć podjęcie mediacji, gdyż co do zasady daje ona możliwość szansy na wygaszenie konfliktu, może skrócić drogę dochodzenia należności, daje szanse kontynuowania i rozwój współpracy skłóconych stron.

Początkowo filozofia CSR była kojarzona przede wszystkim  z wielkimi korporacjami. Dziś, winna mieć swoje stałe miejsce także w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), który stanowi ogromną cześć światowego biznesu. Blisko 90% przedsiębiorstw należy do sektora MŚP [6].  Polski sektor MŚP zgodnie z danymi na 2017 r. to  blisko 99 % sektora przedsiębiorstw (w Polsce działa ponad 1,9 mln firm, z których zdecydowana większość to mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa – 99,8%)[7]. Długotrwałe procesy sądowe mogą doprowadzić przedsiębiorców, zwłaszcza tych z sektora MŚP, do ogromnych strat finansowych, w skrajnych przypadkach nawet  do ich upadłości. W dalszej kolejności powodować także straty dla  budżetu państwa – choćby z tytułu podatków oraz niejednokrotnie zwiększenie bezrobocia (przedsiębiorstwa MŚP są odpowiedzialne za około 50 – 60 % światowego zatrudnienia[8]), w dalszej kolejności zwiększenia wydatków państwa na cele socjalne.

Mediacja jest dobrowolna, strony takiego postepowania mogą w każdej chwili z niego zrezygnować i zdecydować się na proces sądowy. Jedną z zalet mediacji jest możliwość zakończenia sporu sukcesem obydwu stron. W mediacji obowiązuje model „win-win”, który powoduje, że strony w przypadku zawarciu porozumienia dają sobie szansę na kontynuowanie współpracy biznesowej.

Niewątpliwe cenną cechą mediacji jest także poufność postępowania. Nieodłącznym, bowiem elementem prowadzenia przedsiębiorstwa jest szeroko pojęty marketing – budowanie dobrego wizerunku firmy, który stanowi kluczowy element  – niezbędny do osiągnięcia sukcesu ekonomicznego Przedsiębiorstwa. Negatywna informacja o nieporozumieniach danego przedsiębiorcy z kontrahentami, spory pracownicze, mogą powodować utratę zysku, a nawet przejęcie części rynku skonfliktowanego przedsiębiorcy przez konkurencję.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, mediacja jest  odpowiedzialnym społecznie sposobem rozwiązywania konfliktów i jako taki powinna mieć stałe miejsce w działalności przedsiębiorstw opierającej swoje funkcjonowanie na filozofii Corporate Social Responsibility. Realizacja filozofii CSR nie byłaby możliwa bez szczerej i otwartej komunikacji, dzięki której  wszystkie zainteresowane strony poznają swoje cele i zamierzania [9]. Mediacja, w tej perspektywie jawi się jako proces dostrajania zakłóconej komunikacji skonfliktowanych stron.

Autor: adw. dr Fabian Świder 

* Artykuł zawiera fragmenty publikacji: F. Świder, Mediacje Gospodarcze w strategii Corporate Social Responsibility, [w:] Człowiek -Społeczeństwo-Gospodarka. Perspektywa odpowiedzialności Społecznej, red. A. Zadroga, K. Sawicki, Lublin 2013.

[1] J. M. Bocheński, 1993, Przyczynek do filozofii przedsiębiorstwa przemysłowego, [w]: J. M. Bocheński, Logika i filozofia, PWN, Warszawa, s. 162–186.
[2] Green Paper, Promoting a European framework for Corporate Social Responsibility, Brussels, 18.07.2001, COM (2001) 366;.
[3] https://www.pkn.pl/informacje/2013/09/iso-26000.
[4] S. Fel, Etyka życia gospodarczego z elementami społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, [w:] Odpowiedzialność społeczna w innowacyjnej gospodarce, P. Kawalec, A. Błachuta, Lublin 2011, s. 71 – 73.
[5] W. Pęcherzewski, Etyka biznesu jako element życia gospodarczego, [w:] Społeczna Odpowiedzialność Biznesu. Etyka. Prawo. Komunikacja, W. Pęcherzewski, M. Szewczak, M. Gędek, Lublin 2010, s 11.
[6] European SMEs and social and environmental responsibility. Observatory of European SMEs 2002, nr 4, s. 36.
[7] Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, PARP 2017, https://www.parp.gov.pl/20-edycja-raportu-o-stanie-sektora-malych-i-srednich-przedsiebiorstw-w-polsce.
[8] W. Pęcherzewski, Etyka biznesu jako element życia gospodarczego, [w:] Społeczna Odpowiedzialność Biznesu. Etyka. Prawo. Komunikacja, W. Pecherzewski, M. Szewczak, M. Gędek, Lublin 2010, s. 12.
[9] A. Rudnicka, CSR – doskonalenie relacji społecznych w firmie, Warszawa 2012, s. 179.

The post Mediacje w strategii Corporate Social Responsibility first appeared on adwoBlog.

Artykuł Mediacje w strategii Corporate Social Responsibility pochodzi z serwisu adwoBlog.

Od 30 kwietnia 2018 r. obowiązuje ustawa z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców ( Dz. U. 2018 poz. 646), którą wprowadzono do polskiego prawa gospodarczego instytucję  działalności nierejestrowej.

Zgodnie z  brzmieniem art. 5  w/w ustawy,  nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną,  z której przychód należny nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia i jeśli dana osoba w okresie ostatnich 5 lat (60 miesięcy) nie wykonywała działalności gospodarczej.  Taka forma działalności nie podlega obowiązkowi wpisu do CEIDG.

Wysokość minimalnego wynagrodzenia  wskazana w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 września 2017 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 r. została ustalona na kwotę 2.100,00 zł, wobec czego przychód należny z działalności nierejestrowej, nie może w każdym miesiącu jej wykonywania przekroczyć kwoty 1.050,00 zł.

Co się stanie w sytuacji gdy wykonując działalność przekroczymy  kwotę 1050,00 zł ? 

Niestety, w takiej sytuacji działalność  ta stanie się działalnością gospodarczą, będzie zatem podlegała obowiązkowemu wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w terminie 7 dni od daty w którym  nastąpiło przekroczenie kwoty 1.050,00zł.

Przychód należny należy definiować jako kwoty należne, choćby nie zostały one faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości towarów zwróconych, udzielonych bonifikat i skont.

Wykonywanie  działalności nierejestrowej jest uprawnieniem a nie obowiązkiem, zatem osoba rozpoczynająca działalność  może złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej, pomimo, że spełnia przesłanki do wykonywania działalności nierejestrowej.

W związku z faktem, iż taka działalność nie jest działalnością gospodarczą, nie powstaje obowiązek odprowadzanie stosownych składek do ZUS.

Co ważne, instytucja działalności nierejestrowej, nie ma zastosowania do działalności wykonywanej w ramach spółki cywilnej, jak również nie można jej wykonywać przy działalnościach wymagających uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do działalności regulowanej.

Podatek dochodowy w działalności nierejestrowej.

Działalność nierejestrowa podlega opodatkowaniu  podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych, tj. będzie miała do niej zastosowanie skala podatkowa 18% lub 32%. Przychód z działalności nierejestrowej kwalifikowany będzie jako przychód z innych źródeł co wynika wprost z brzmienia art. 20 ust. 1ba ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Co istotne osoba prowadząca taką formę działalności nie będzie miała obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy, a sam dochód z takiej działalności będzie wykazywać dopiero w rocznym zeznaniu podatkowym.

Podatek VAT w działalności nierejestrowej.                   

Pomimo, że zgodnie z ustawą prawo przedsiębiorców, działalność nierejestrowa nie jest działalnością gospodarczą, to na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (dalej VAT)  może być traktowana jak działalność gospodarcza, a osoba ją prowadząca może być tzw. Vatowcem.

Co do zasady jednak, biorąc pod uwagę limit przychodu w działalności nierejestrowej ustalony na kwotę 1050,00 zł, osoby prowadzące taką działalność będą podlegać  zwolnieniu podmiotowemu z podatku VAT, bowiem wartość ich sprzedaży nie przekroczy w roku podatkowym (poprzednim) kwoty 200.000,00 zł (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT ). Zaznaczyć  jednak należy, iż z takiego zwolnienia podmiotowego nie mogą skorzystać podatnicy określeni w art. 113 ust. 13 pkt 1-2 ustawy o VAT, czyli np. podmioty świadczące usługi prawnicze, doradcze.

Faktury, rachunki i ewidencjonowanie sprzedaży w działalności nierejestrowej.

Osoba prowadzącą działalność nierejestrową jest zwolniona co do zasady z obowiązku wystawiania faktur, czy rachunków, musi jednak wystawić stosowny dokument na żądanie klienta.  Taka Faktura/rachunek musi zawierać: datę wystawienia, numer kolejny, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres, wykonanych usług, cenę jednostkową towaru lub usługi, kwotę należności ogółem.

Osoba prowadząca działalność nierejestrową  jest zobowiązana prowadzić  tzw. uproszczony rejestr sprzedaży. Prawo nie stawia wymogów formalnych w zakresie prowadzenia takiego rejestru, zatem przyjąć należy, iż powinien być on prowadzony przez przedsiębiorcę w sposób dla niego wygodny, ułatwiający i systematyzujący  prowadzoną sprzedaż. Uproszczony rejestr sprzedaży winien zawierać liczbę porządkową,  datę sprzedaży, wartość, sprzedaży (narastająco), jak również nr faktury jeśli była wystawiana. Taki rejestr może być prowadzony również  w formie papierowej.

Osoba prowadząca działalność nierejestrową ma również obowiązek przestrzegać prawa konsumenckiego, np. uprawnienia konsumenta do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni.

Autor: adw. dr Fabian Świder 

The post Działalność nierejestrowa – początek własnego biznesu. first appeared on adwoBlog.

Artykuł Działalność nierejestrowa – początek własnego biznesu. pochodzi z serwisu adwoBlog.