![\"\"](\"http:\/\/adwoblog.pl\/wp-content\/uploads\/2018\/09\/ACTA2.0.jpg\")
<\/a>Dyrektywa potocznie nazywana ACTA 2 (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw autorskich\u00a0 na jednolitym rynku cyfrowym<\/em>) zgodnie z jej za\u0142o\u017ceniami, ma na celu \u00a0uregulowanie aktualnych problem\u00f3w dotycz\u0105cych ochrony praw autorskich\u00a0 w \u015brodowisku internetowym.<\/p>\nDotychczas wszelkie pr\u00f3by wprowadzania regulacji prawnych dotycz\u0105cych przestrzeni Internetu, spotyka\u0142y si\u0119 z wieloma protestami jej u\u017cytkownik\u00f3w, zw\u0142aszcza gdy\u00a0 procedowane regulacje prawne dotyka\u0142y kwestii kolizji praw podstawowych (prawo do prywatno\u015bci, prawo wolno\u015bci wyra\u017cania siebie, prawo do swobody tw\u00f3rczej, wolno\u015b\u0107 wypowiedzi, wolno\u015b\u0107 s\u0142owa<\/em>) z prawami o charakterze finansowym (zazwyczaj przynale\u017cnych znacznej wielko\u015bci instytucjom<\/em>) Ocena takich regulacji winna by\u0107 dokonana pod k\u0105tem ich adekwatno\u015bci, proporcjonalno\u015bci i skuteczno\u015bci przy osi\u0105gni\u0119ciu zamierzonego celu. Nadto ocenie powinno podlega\u0107 tak\u017ce to, czy wprowadzone regulacje nie b\u0119d\u0105 prowadzi\u0107 do efektu zamra\u017caj\u0105cego (chilling efect<\/em>) przy korzystaniu przez jednostki z przys\u0142uguj\u0105cych jej praw podstawowych\u00a0 (chronionych prawem mi\u0119dzynarodowym,\u00a0 czy te\u017c prawem krajowym<\/em>).<\/p>\n Przede wszystkim, wskaza\u0107 nale\u017cy, i\u017c w Parlamencie UE g\u0142osowano nad jej projektem uzupe\u0142nionym o ok 250 poprawek. Oczywi\u015bcie, to \u017ce pewne poprawki naniesiono nie powoduje \u00a0automatycznie, \u017ce Dyrektywa w obecnym kszta\u0142cie nie prowokuje do stawiania pyta\u0144 o kszta\u0142t Internetu po Jej ewentualnym wej\u015bciu w \u017cycie, jak i poddawania ocenie przewidzianych rozwi\u0105za\u0144. Przejd\u017amy do analizy dw\u00f3ch kluczowych problem\u00f3w \u2013 rzekomego \u201epodatku od linkowania\u201d (art. 11 i 12 Dyrektywy ACTA 2) oraz \u00a0obowi\u0105zku filtrowania tre\u015bci przez dostawc\u00f3w us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego (art. 13 Dyrektywy ACTA)<\/p>\n Wspominany art. 11 Dyrektywy dotyczy wprowadzanego do systemu ochrony praw autorskich w \u015brodowisku cyfrowym – \u00a0prawa pokrewnego wydawc\u00f3w prasowych\u00a0 w zakresie zwielokrotniania i \u00a0publikacji prasowych w \u015brodowisku cyfrowym\u00a0 ustalaj\u0105c czas trwania tego prawa na 5 lat (skr\u00f3cono okres z lat 20<\/em>), z zastrze\u017ceniem jednak, \u017ce prawa wydawc\u00f3w nie mog\u0105 narusza\u0107 praw autor\u00f3w i praw innych podmiot\u00f3w do utwor\u00f3w wchodz\u0105cych w sk\u0142ad publikacji prasowej wydawcy.<\/p>\n Zgodnie z postanowieniami Dyrektywy wydawcy publikacji prasowych b\u0119dzie przys\u0142ugiwa\u0107 prawo stosownego wynagrodzenia od dostawc\u00f3w us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego (information socjety service providers<\/em>), a wi\u0119c nie od u\u017cytkownik\u00f3w ko\u0144cowych.<\/p>\n Jednoznacznie wskazano r\u00f3wnie\u017c w Dyrektywie, \u017ce dzielenie si\u0119 linkami, r\u00f3wnie\u017c opisanymi pojedynczymi s\u0142owami, nie b\u0119dzie stanowi\u0142o naruszenia praw wydawcy do cyfrowej publikacji prasowej, a w zwi\u0105zku z faktem, i\u017c takie wy\u0142\u0105cznie nie zosta\u0142o ograniczone podmiotowo, wydaje si\u0119, \u017ce nie b\u0119dzie stanowi\u0142o naruszenia praw wydawcy tak\u017ce dzielenie si\u0119 linkami przez dostawc\u00f3w us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego (cho\u0107 t\u0119 kwesti\u0119, patrz\u0105c na lini\u0119 orzecznicz\u0105 TSUE nale\u017cy rozstrzyga\u0107 ad casum).<\/p>\n Tak\u017ce w motywie 33 do Dyrektywy ACTA 2 jednoznacznie wskazano, \u017ce linkowanie nie\u00a0 b\u0119dzie stanowi\u0142o naruszenia praw wydawcy cyfrowej publikacji prasowej. Nie b\u0119dzie stanowi\u0142o tak\u017ce naruszenia praw wydawcy przytaczanie fakt\u00f3w podanych w cyfrowych publikacjach prasowych. (art. 11 pkt 2a ACTA 2).<\/p>\n Czy zatem w \u015bwietle powy\u017cszych ustale\u0144, obawy dotycz\u0105ce podatku od linkowania nale\u017cy uzna\u0107 za zasadne? Czy taka konstrukcja stanowi niebezpiecze\u0144stwo dla praw podstawowych u\u017cytkownika ko\u0144cowego?\u00a0<\/strong>Wydaje si\u0119, \u017ce obawy s\u0105 zdecydowanie przesadzone.<\/strong><\/p>\n Po pierwsze,<\/strong> prawo wydawcy do publikacji prasowej (cyfrowej) nie jest konstrukcj\u0105 now\u0105 dla prawa autorskiego (czy to mi\u0119dzynarodowego czy krajowego), bowiem \u00a0podobne prawa pokrewne funkcjonuj\u0105 w systemie prawnym od dawna (prawo producenta fonogramu<\/em>). Zagwarantowanie stosownego wynagrodzenia wydawcy prasowemu, za korzystanie z jego \u201epracy\u201d przez dostawc\u00f3w us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego (np. Youtube) nale\u017cy uzna\u0107 \u00a0jako dzia\u0142anie ze wszech miar s\u0142uszne.<\/p>\n Po drugie,<\/strong> ponownie nale\u017cy jasno wskaza\u0107, \u017ce wspomniana regulacja odnosi si\u0119 wy\u0142\u0105cznie do dostawcy us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego, a nie do zwyk\u0142ego u\u017cytkownika Internetu.<\/p>\n Po trzecie i najwa\u017cniejsze<\/strong> \u2013 jednoznacznie wskazano, \u017ce prawo wydawcy cyfrowej publikacji prasowej nie dotyczy czynno\u015bci linkowania, nawet opisanej pojedynczymi s\u0142owami.<\/p>\n Po czwarte,<\/strong> zauwa\u017cenia wymaga fakt, \u017ce wprowadzone prawo nie powoduje wy\u0142\u0105czenia stosowania istniej\u0105cych od dawna instytucji prawa autorskiego jak prawo cytatu, dozwolony u\u017cytek prywatny czy te\u017c publiczny.<\/p>\n Po pi\u0105te,\u00a0 z przyj\u0119tej<\/strong> linii orzeczniczej TSUE jednoznacznie wynika, i\u017c linkowanie przez u\u017cytkownika ko\u0144cowego nie stanowi, co do zasady naruszenia praw autora czy innego podmiotu praw autorskich (np. po wej\u015bciu dyrektywy – praw wydawcy cyfrowej publikacji prasowej). Jako przyk\u0142ad rozwa\u017ca\u0144 nad legalno\u015bci\u0105 linkowania mo\u017cna wskaza\u0107 na opini\u0119 Rzecznika Generalnego w sprawie C-160\/15, tj. GS Media BV przeciwko Sanoma Media Netherlands BV, Playboy Enterprises International Inc., Britt Geertruida Dekker<\/em>. R\u00f3wnie\u017c na gruncie polskiego orzecznictwa linkowanie by\u0142o poddawane badaniu pod k\u0105tem legalno\u015bci w odniesieniu do praw autorskich, np. przez S\u0105d Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 7 maja 2014 r. sygn. akt I ACa 1663\/13.<\/p>\n Filtrowanie dzia\u0142a\u0144 u\u017cytkownik\u00f3w sieci Internet w aspekcie ochrony praw w\u0142asno\u015bci intelektualnej nie jest nowym pomys\u0142em. Trzeba przyzna\u0107 jednak, \u017ce Dyrektyw\u0105 ACTA 2 dokonano pewnego zaw\u0119\u017cenia zakresu tego sposobu na walk\u0119 z cyberpiractwem, bowiem obowi\u0105zek filtrowania \u00a0na\u0142o\u017cony zosta\u0142 na dostawc\u00f3w us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego (nie jest to podmiot to\u017csamy z ISP, cho\u0107by ACTA 1 r\u00f3wnie\u017c przewidywa\u0142a filtrowanie dzia\u0142a\u0144 u\u017cytkownika sieci Internet, jednak tego filtrowania mia\u0142yby dokonywa\u0107 ISP \u2013 dostawcy us\u0142ugi internetowych czyli omijaj\u0105c nazwy marketingowe \u2013 podmioty dzi\u0119ki kt\u00f3rym mamy dost\u0119p do sieci<\/em>).<\/p>\n Zgodnie z definicj\u0105 ustalon\u0105 w Dyrektywie \u00a0– dostawc\u0105 us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego<\/strong> jest podmiot kt\u00f3rego g\u0142\u00f3wnym celem jest przechowywanie i umo\u017cliwianie dost\u0119pu opinii publicznej do znacz\u0105cej ilo\u015bci materia\u0142\u00f3w chronionych prawem autorskim lub innych chronionych \u201eelement\u00f3w\u201d przes\u0142anych przez u\u017cytkownika. Z definicji wy\u0142\u0105czono mikroprzedsi\u0119biorstwa i ma\u0142e przedsi\u0119biorstwa, oraz us\u0142ugodawc\u00f3w dzia\u0142aj\u0105cych w spos\u00f3b niekomercyjny, np. encyklopedie internetowe (Wikipedia). Co wa\u017cne w motywie 38 Dyrektywy wskazano, i\u017c odpowiedzialno\u015b\u0107 dostawc\u00f3w us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego nie rozci\u0105ga si\u0119 na czynno\u015bci linkowania.<\/p>\n Dyrektywa zawiera r\u00f3wnie\u017c wskazania co do podj\u0119cia stosownych \u2013 odpowiednich, proporcjonalnych i skutecznych technologii rozpoznawania tre\u015bci przez dostawc\u00f3w us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego, z zastrze\u017ceniem konieczno\u015bci wdro\u017cenia stosownych mechanizm\u00f3w odwo\u0142awczych dost\u0119pnych dla u\u017cytkownik\u00f3w w przypadku spor\u00f3w dotycz\u0105cych przewidywanych mechanizm\u00f3w ochrony praw autorskich.<\/p>\n Jak wspomniano widoczny jest progres w podej\u015bciu Prawodawcy do zakresu filtrowania dzia\u0142a\u0144 u\u017cytkownika w Internecie. Wydaje si\u0119, \u017ce obowi\u0105zek filtrowania tre\u015bci przesy\u0142anych przez u\u017cytkownik\u00f3w us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego zosta\u0142 ograniczony w analizowanej Dyrektywie do minimum. Jednak nawet przy takim za\u0142o\u017ceniu nie ulega w\u0105tpliwo\u015bci, \u017ce ka\u017cda aktywno\u015b\u0107 u\u017cytkownik\u00f3w Internetu przy korzystaniu z us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego oferowanego przez dostawc\u0119\u00a0 – b\u0119dzie podlega\u0142a sta\u0142ej kontroli z ryzykiem arbitralnej (cho\u0107 z przewidywaniem procedury odwo\u0142awczej) ingerencji przed podmiot trzeci w tre\u015bci publikowane przez u\u017cytkownika Internetu, tym bardziej, i\u017c jest to kontrola o charakterze prewencyjnym.<\/strong><\/p>\n W takim uj\u0119ciu nie s\u0105 pozbawione sensu obawy przed tym, i\u017c takie rozwi\u0105zanie kwestii ochrony praw autorskich w \u015brodowisku cyfrowym mo\u017ce stanowi\u0107 ingerencj\u0119 \u00a0takie prawa podstawowe<\/strong> jednostki jak: wolno\u015b\u0107 przep\u0142ywu informacji i wyra\u017cania opinii; wolno\u015b\u0107 sztuki i bada\u0144 naukowych; prawo do edukacji a tak\u017ce prawa do w\u0142asno\u015bci intelektualnej. Z pe\u0142nym zdecydowaniem mo\u017cna\u00a0 stwierdzi\u0107, \u017ce proponowana Dyrektywa b\u0119dzie mia\u0142a wp\u0142yw zamra\u017caj\u0105cy na korzystanie z w\/w praw przez u\u017cytkownik\u00f3w w sieci Internet, bez odpowiedzi pozostaje pytanie \u2013 w jakiej skali.<\/p>\n Trudno tak\u017ce przyj\u0105\u0107, i\u017c mo\u017cliwe jest stworzenie skutecznego, bezb\u0142\u0119dnego algorytmu, kt\u00f3ry na poziomie ca\u0142ej Unii Europejskiej b\u0119dzie w stanie uwzgl\u0119dni\u0107 wszelkie funkcjonuj\u0105ce w systemach praw autorskich instytucje (na poziomach krajowych): prawo cytatu, dozwolony u\u017cytek, karykatura, parodia, pastisz, licencje Crative Commons, etc., czy wreszcie, uwzgl\u0119dniaj\u0105ce uzyskanie stosownych licencji na korzystanie z przedmiot\u00f3w praw w\u0142asno\u015bci intelektualnej przez u\u017cytkownika.<\/p>\n Trzeba r\u00f3wnie\u017c zauwa\u017cy\u0107, i\u017c rozwi\u0105zania przyj\u0119te w Dyrektywie adresowane s\u0105 przede wszystkim do gigant\u00f3w internetowych, kt\u00f3re co do zasady sw\u00f3j zysk opieraj\u0105 na korzystaniu z element\u00f3w dost\u0119pnych w Internecie. Nie mniej, mo\u017cna si\u0119 zastanawia\u0107, czy s\u0142uszne jest przerzucanie koszt\u00f3w ochrony praw autorskich konkretnych podmiot\u00f3w w \u015brodowisku cyfrowym na us\u0142ugodawc\u00f3w, bowiem to oni b\u0119d\u0105 ponosili koszty stworzenia odpowiednich algorytm\u00f3w, funkcjonowania odpowiednich dzia\u0142\u00f3w, zatrudnienia dodatkowych pracownik\u00f3w. Oczywi\u015bcie kwestia obowi\u0105zku op\u0142acenia stosownych licencji\u00a0 (np. przez\u00a0 w\u0142a\u015bciwie organizacje zbiorowego zarz\u0105dzania) wydaje si\u0119 dzia\u0142aniem jak najbardziej s\u0142usznym, wpisuj\u0105cym si\u0119 w prawo podmiotu do wynagrodzenia za korzystanie z jego w\u0142asno\u015bci intelektualnej. Pozostaje mie\u0107 jedynie nadziej\u0119, \u017ce wysoko\u015b\u0107 tych licencji b\u0119dzie uwzgl\u0119dnia\u0142a to, \u017ce rozpowszechnianie tre\u015bci\u00a0 przez u\u017cytkownik\u00f3w us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego mo\u017ce by\u0107 tak napraw\u0119 dzia\u0142alno\u015bci\u0105 promocyjn\u0105 dla danego wydawcy, a\u00a0 wi\u0119c w pewien spos\u00f3b stanowi\u0107 ekwiwalent wynagrodzenia.<\/p>\n Warto zauwa\u017cy\u0107, i\u017c rynek cyfrowy niejednokrotnie pokaza\u0142 ju\u017c, \u017ce sam jest w stanie zagwarantowa\u0107 sobie profity z korzystania z jego w\u0142asno\u015bci przez spo\u0142eczno\u015b\u0107 internetow\u0105. Takimi rozwi\u0105zaniami s\u0105 wszelkie platformy VOD, aplikacje muzyczne: Spotify, r\u00f3wnie\u017c wydawcy prasowi wprowadzili op\u0142aty abonamentowe, jednorazowe do publikacji cyfrowych.<\/p>\n Na zako\u0144czenie czas przej\u015b\u0107, do kwestii kluczowej z punktu widzenia przetrwania ludzko\u015bci \u2013 czy memy zostan\u0105 zakazane?<\/p>\n Mam smutn\u0105 odpowied\u017a \u2013 memy (ich znaczna wi\u0119kszo\u015b\u0107) co do zasady \u201enielegalne\u201d s\u0105 od zawsze.<\/strong><\/p>\n Tak naprawd\u0119 Dyrektywa ACTA 2 nie wprowadza \u017cadnych nowych uregulowa\u0144 dotycz\u0105cych tej formy ekspresji, a mo\u017ce inaczej – innych uregulowa\u0144 ni\u017c w przypadku ka\u017cdej innej formy ekspresji praktykowanej\u00a0 w Internecie.<\/p>\n \u201eLegalno\u015b\u0107\u201d mem\u00f3w winna by\u0107 oceniana\u00a0 w kontek\u015bcie og\u00f3\u0142u przepis\u00f3w dot. prawa autorskiego. Tym samym, o ile mem mo\u017cna uzna\u0107 za utw\u00f3r w rozumieniu prawa autorskiego, to wykorzystanie w nim \u00a0zdj\u0119cia (lub og\u00f3lnie ka\u017cdego innego utworu), kt\u00f3re np.: nie znajduje si\u0119 w domenie publicznej; stanowi utw\u00f3r w rozumieniu prawa autorskiego; nie korzysta z dobrodziejstwa licencji Crative Commons, nie wpisuje si\u0119 w prawo cytatu, parodii, pastiszu; jako utw\u00f3r zale\u017cny nie zosta\u0142 rozpowszechniony za zgod\u0105 autora utworu pierwotnego, to taki mem b\u0119dzie stanowi\u0142 naruszenie praw danego podmiotu do kt\u00f3rego przynale\u017c\u0105 prawa autorskie wykorzystanych w nim element\u00f3w, jednym s\u0142owem b\u0119dzie \u201enielegalny\u201d.<\/p>\nCzy krytyka w odniesieniu do Dyrektywy ACTA 2 jest krytyk\u0105 s\u0142uszn\u0105?<\/strong><\/h5>\n
Koniec bezp\u0142atnego linkowania przez u\u017cytkownik\u00f3w Internetu to przek\u0142amanie.<\/strong><\/h5>\n
Filtrowanie dzia\u0142a\u0144 u\u017cytkownik\u00f3w przez dostawc\u00f3w us\u0142ug spo\u0142ecze\u0144stwa informacyjnego mo\u017ce stanowi\u0107 naruszenie praw podstawowych. (art 13 ACTA 2)<\/strong><\/h5>\n
Zagro\u017cenia.<\/strong><\/h5>\n
Koniec z memami do porannej kawy?\u00a0
<\/a><\/strong><\/h5>\nWnioski<\/strong><\/h5>\n